Hallux Rigidus

Een hallux rigidus betekent letterlijk ‘stijve grote teen’.

Bij deze aandoening is er slijtage (artrose) van het grote teengewricht. Het kraakbeen slijt af, waardoor het gewricht minder soepel beweegt. Dit geeft pijn en stijfheid, vooral bij het afrollen van de voet tijdens het stappen. Naarmate de artrose verergert, kunnen er botuitsteeksels (osteofyten) bovenop het gewricht ontstaan. Deze veroorzaken druk in schoenen en maken de teen steeds stijver. Uiteindelijk kan het gewricht volledig vast komen te zitten.

 

 

Oorzaken en symptomen van hallux rigidus

Primaire oorzaken

  • Leeftijdsgebonden kraakbeenslijtage.
  • Erfelijke aanleg.

Secundaire oorzaken

  • Na een breuk door het gewricht (posttraumatisch).
  • Herhaald microtrauma zoals veelvuldig een bal trappen.
  • Na infectie van het gewricht.
  • Ontstekingsziekten zoals jicht of reumatoïde artritis.

Symptomen

  • Pijn en zwelling aan de grote teen.
  • Stijfheid bij stappen, vaak het ergst ’s morgens of bij de eerste stappen (startstijfheid).
  • Botknobbels bovenop het gewricht (osteofyten).

Diagnose

De arts onderzoekt de teen en merkt de verminderde beweeglijkheid, pijn en soms kraken op. Een röntgenfoto bevestigt de diagnose en toont:

  • Vernauwing van de gewrichtsspleet door kraakbeenslijtage.
  • Botuitsteeksels (osteofyten) bovenaan het gewricht.

Behandeling - niet operatief

  • Pijnstillers of ontstekingsremmers (NSAID’s) zo nodig.
  • Aangepaste schoenen: zachte teenbox en stevige zool die het gewricht beschermt bij het afrollen (metarocker concept) zoals bijvoorbeeld bij loopschoenen.
  • Een infiltratie met cortisone of hyaluronzuur (gel) bij opstoten.

Behandeling - operatief

Cheilectomie: bij milde tot matige artrose wordt de botknobbel verwijderd, soms in combinatie met het oprichten van het eerste kootje (Akin osteotomie).                              Schoenen dragen gaat nadien makkelijker en het gewricht beweegt soepeler.                           De artrose kan wel verder evolueren.

 

Artrodese (vastzetten van het gewricht): bij ernstige artrose. Het gewricht wordt vastgezet met plaatje en schroeven. De pijn verdwijnt, en omdat het gewricht al stijf was, is er nauwelijks functieverlies. Schoenen met erg hoge hakken zijn nadien niet meer draagbaar.

 

Prothese: er zijn kunstgewrichten beschikbaar voor het grote teengewricht.                  Omwille van wisselende resultaten en kans op vervelende complicaties wordt deze behandeling in ons centrum slechts uitzonderlijk toegepast.

Na de operatie

  • De ingreep gebeurt in dagziekenhuis, meestal onder lokale verdoving (POP-block).
  • Eerste 2 weken: voet niet belasten, hoog leggen tegen zwelling en pijn. Verband blijft tot de controle.
  • Na 2 weken: stappen in een speciale postoperatieve schoen of korte Walker-laars.
  • Na 5-6 weken: controlefoto en geleidelijk opnieuw eigen schoeisel dragen
  • Sporten meestal toegestaan na 3 maanden.

Veelgestelde vraag: Is een hallux rigidus-operatie pijnlijk?

Tijdens de ingreep voelt u geen pijn dankzij de verdoving (duurt tot 24u bij een POP-block).                                                           

Op verzoek kan sedatie gebruikt worden om de ingreep comfortabel te laten verlopen. Nadien worden pijnstillers voorzien en helpt hoogstand van de voet om pijn en zwelling te beperken.