Fasciitis plantaris (hielspoor)

Fasciitis plantaris is een ontsteking van het peesblad (fascia plantaris) onder de voetzool.

Dit peesblad loopt van het hielbeen naar de voorvoet en ondersteunt de voetboog. Bij overbelasting ontstaan kleine scheurtjes aan de aanhechting van het hielbeen, wat kan leiden tot een pijnlijke ontsteking onder de hiel.

In de volksmond spreekt men vaak van een 'hielspoor', maar dit is eigenlijk onjuist: een hielspoor (botuitsteeksel op de röntgenfoto) geeft meestal géén klachten en kan ook voorkomen zonder pijn.

 

 

Wat is 'hallux valgus'?

Oorzaken en risicofactoren

  • Fasciitis plantaris ontstaat door overbelasting van de fascia. Factoren die dit kunnen uitlokken zijn o.a.:

    • Verkorte kuitspieren (meer spanning op de pees).
    • Standafwijkingen zoals holvoet.
    • Overgewicht.
    • Staand beroep.
    • Ongeschikt schoeisel: harde zolen, slechte demping, hoge hakken.
    • Sportbelasting, vooral lopen en springen.

Symptomen

  • Pijn onder de hiel, vooral aan de binnenzijde.
  • Startpijn: hevige pijn bij de eerste stappen ’s ochtends of na een rustperiode.
  • Pijn bij langdurig rechtstaan of wandelen.
  • Soms uitstralende pijn in de voetzool of naar de buitenzijde van de voet.
  • De pijn neemt meestal af in rust.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis van het klinisch onderzoek en de klachten.                                                                    

 

Bij aanhoudende klachten kan beeldvorming verricht worden.                                                   

Op echografie of MRI kan de toestand van het peesblad bekeken worden en kunnen andere oorzaken uitgesloten worden. Soms wordt een inklemming van de zenuw van Baxter vastgesteld, wat gelijkaardige klachten kan geven.                                                                              Een röntgenfoto kan een hielspoor tonen, maar dit is niet altijd de oorzaak van de pijn

Behandeling - niet operatief

  • Schoeisel: schokdempende buitenzool met voldoende afrol (metarocker concept). Vermijd harde zolen en hoge hakken.
  • Steunzolen of siliconen hielkussentje
  • Oefeningen: stretchen van de kuitspieren en fascia plantaris is de hoeksteen van de behandeling. Massage met een tennis- of golfbal kan ook helpen. Dagelijks uitvoeren gedurende meerdere maanden is belangrijk.
  • Kinesitherapie: indien begeleiding bij oefeningen gewenst is.
  • Cortisone-injectie: tijdelijk pijnstillend, maar gebruik wordt beperkt tot maximaal 3 keer.
  • Shockwave-therapie (ESWT): kan nuttig zijn bij hardnekkige klachten.
  • PRP (plaatjesrijk plasma): stimuleert het herstel met behulp van eigen bloedplaatjes.
  • Levensstijl: gewichtsreductie en tijdelijke sportstop kunnen herstel bevorderen.

Behandeling - operatief (uitzonderlijk)

  • Verlenging kuitspier via een sneetje in de kniekuil (Barouk-release): bij blijvende verkorting van de kuitspieren.
  • Release van de fascia plantaris: gedeeltelijk losmaken van de pees om spanning weg te nemen en vrijleggen van de zenuw van Baxter indien die mee geklemd zit.

Deze operaties gebeuren onder rachi anesthesie (ruggeprik) in dagziekenhuis.

Prognose

  • Fasciitis plantaris heeft vaak een langdurig verloop.

  • Bij de meeste patiënten verdwijnen de klachten binnen 6–12 maanden met de juiste aanpak.

  • Door oefentherapie en het dragen van adequate schoenen met eventueel steunzolen, kan de genezing versneld worden en herval worden voorkomen.