Acute enkeldistorsie

Een enkeldistorsie betekent een verstuiking van de enkel. Hierbij raken de gewrichtsbanden (ligamenten) rond de enkel beschadigd. Bij een milde verstuiking worden ze enkel uitgerekt, maar vaak zijn er ook kleine scheurtjes in één of meerdere banden. Meestal gaat het om de banden aan de buitenzijde van de enkel. De binnenzijde is steviger, maar kan ook letsels oplopen. Een enkeldistorsie is het meest voorkomende sportongeval, maar kan evengoed in het dagelijks leven voorvallen.

Oorzaken en risicofactoren

Een verstuiking kan optreden door een foute beweging van de voet, door contact in sport, of door oneffenheden in de ondergrond. Factoren die de kans vergroten zijn:

  • Reeds bestaande enkelinstabiliteit of eerdere verstuikingen.
  • Holvoet of andere standafwijkingen.
  • Zwakke enkelspieren of stijve kuitspieren/Achillespees.
  • Lopen op hoge hakken of op de tippen.
  • Neurologische aandoeningen met verminderde spiercontrole.

Symptomen

  • Pijn rond de enkel, meestal aan de buitenzijde.
  • Zwelling en vaak blauwverkleuring na enkele dagen.
  • Moeilijk of onmogelijk stappen afhankelijk van de ernst.
  • Lokale drukpijn op de plaats van de gescheurde banden.
  • Soms bijkomende letsels: kraakbeenletsel, botbreuk of later chronische enkelinstabiliteit.

Diagnose

  • De arts onderzoekt de enkel en test de stabiliteit. Indien nodig worden bijkomende onderzoeken gedaan:

    • Röntgenfoto om een breuk uit te sluiten.
    • MRI of andere beeldvorming bij aanhoudende pijn of twijfel over bijkomende letsels.

Acute fase

  • Rust en tijdelijk vermijden van steun.
  • IJsapplicatie en voet hoog leggen om zwelling te beperken.
  • Bij veel pijn: kortdurend een gips (meestal 1 week).

Herstelfase

  • Kinesitherapie is essentieel voor een volledig herstel:
    - Mobiliteit en zwelling aanpakken.
    - Spierkracht opbouwen.
       - Proprioceptie (balans en reflexen) trainen om herval te voorkomen.
  • Brace (indien nodig): geeft zijdelingse steun bij stappen en sporten, laat wel enkelbeweging toe. Gewoonlijk wordt de brace gedurende 4 weken (zeker buitenshuis) gedragen en daarna afgebouwd. Bij sporthervatting kan de brace tijdelijk nuttig blijven.

Studies tonen aan dat vroegtijdig mobiliseren en stappen binnen de pijngrenzen betere resultaten geven dan langdurige (gips)immobilisatie.

Prognose en opvolging

  • Meestal genezen gescheurde enkelbanden spontaan met de juiste behandeling.

  • De revalidatie duurt ongeveer 2 maanden. Indien na 2–3 maanden nog steeds pijn of instabiliteit aanwezig is, volgt een nieuwe evaluatie met eventueel MRI-onderzoek.

  • Een operatie is zelden nodig bij een acute verstuiking.